Soms voelen we intuïtief dat iets juist is, maar hebben we moeite het logisch onder woorden te brengen.
In dergelijke gevallen zijn we gedwongen onze intuïtie in directe, intuïtieve bewoordingen uit te drukken. Hoewel degenen die die intuïtie sterk delen het ermee eens kunnen zijn, kunnen we geen instemming krijgen van degenen die niet overtuigd zijn of tegengestelde standpunten innemen.
Als we het niet logisch kunnen verwoorden, moeten we een manier vinden om dat wel te doen. Anders zouden we gedwongen zijn om afwijkende meningen te negeren of sceptici uit de discussie te sluiten, wat kan leiden tot maatschappelijke verdeeldheid en een vorm van sociaal geweld.
Bovendien ontstaat er een probleem wanneer iets dat we intuïtief correct vinden, niet adequaat in woorden kan worden uitgelegd: het risico bestaat dat het wordt bestempeld als subjectief, arbitrair of idealistisch in een puur imaginaire zin. Als het onzekerheid met zich meebrengt, kan het worden bestempeld als optimistisch of pessimistisch.
Omgekeerd zijn er gevallen waarin degenen met sceptische of tegengestelde opvattingen hun standpunten logisch kunnen uitleggen. Dit brengt ons in een nog nadeliger positie. Als zij onze opvattingen bestempelen zoals hierboven beschreven, zal een derde partij die de discussie observeert, ons bestempelde, zwakkere argument waarnemen tegen hun logische, sterkere argument.
Dit wordt nog versterkt door de vooringenomenheid van het aannemen van een kloof tussen intuïtie en logica – een diepgeworteld geloof dat logica correct is en intuïtie niet te vertrouwen is.
Echter, zaken die intuïtief als correct worden ervaren, zouden in de meeste gevallen ook logisch verklaarbaar moeten zijn. Intuïtie en logica zijn niet tegenstrijdig; we hebben simpelweg de methode om ze te verbinden nog niet ontdekt.
De reden waarom tegengestelde standpunten logisch kunnen worden verklaard, is te wijten aan verschillen in hun onderliggende premissen, doelstellingen of aannames over onzekerheid. Daarom is het logisch verklaren van iets dat intuïtief correct aanvoelt onder verschillende premissen, doelstellingen en aannames geen tegenstrijdigheid.
Zodra beide partijen hun standpunten logisch kunnen uitleggen, kan de discussie zich richten op wat te doen met de premissen, doelstellingen en aannames. Dit stelt derden die het debat volgen in staat hun mening te uiten op basis van overeenstemming met deze premissen, doelstellingen en aannames, in plaats van te worden beïnvloed door etiketten of de vermeende kracht van argumenten.
Om in woorden logisch uit te leggen wat we intuïtief als correct ervaren, moeten we ontdekken wat ik "intellectuele kristallen" noem.
De Psychologische Gevangenschap van het Nationale Belang
Hier wil ik een voorbeeld geven van een intellectueel kristal. Het betreft het ideaal van wereldvrede en de logische verklaring rond het nationale belang als tegenargument.
Doorgaans wordt wereldvrede intuïtief als wenselijk beschouwd, maar in het licht van het realisme van het nationale belang binnen de feitelijke internationale gemeenschap, wordt het vaak afgedaan als een onbereikbaar ideaal.
Eenvoudig gezegd is nationaal belang een situatie die voordelig is voor het voortbestaan en de welvaart van een natie.
Gegeven twee opties, wordt het kiezen van de meest voordelige optie beschouwd als een beslissing die aansluit bij het nationale belang.
Maar wanneer we zeggen dat een keuze voordelig is voor het voortbestaan en de welvaart van een natie, op welk moment in de tijd verwijzen we dan naar dit voordeel?
Historisch gezien zijn er gevallen geweest waarin het verliezen van een oorlog leidde tot het langdurige voortbestaan van een natie.
Ook kan de welvaart van een natie op zijn beurt leiden tot de ineenstorting ervan.
Dit duidt op de onvoorspelbaarheid van het nationale belang.
Bovendien wordt de term "nationaal belang" vaak gebruikt door degenen die besluitvorming willen sturen richting militaire uitbreiding of een harde koers tegenover andere naties.
Gezien de onvoorspelbaarheid van het nationale belang, kan het alleen maar worden gezien als retoriek die wordt gebruikt om beslissingen voor oorlog af te dwingen – een zeer onzekere keuze die mensen gewoonlijk willen vermijden.
Daarom, als men oprecht het langetermijnoverleven en de welvaart van een natie wenst, is focus op nationaal belang als indicator zinloos.
Waarop moet worden gefocust, zijn duurzame vrede, goed bestuur, economische welvaart en risicobeheer.
Als duurzame vrede wordt bereikt, het binnenlandse bestuur naar behoren functioneert, de economie voldoende welvarend is en onzekerheid tot een beheersbaar niveau kan worden beperkt, dan kan een natie gemakkelijk overleven en welvaart bereiken.
Bovendien is het nastreven van nationaal belang geen progressieve accumulatie. Het is speculatief, neemt toe bij succes en neemt af bij mislukking.
Daarom is het niet rationeel om nationaal belang – een onvoorspelbaar concept dat wordt gebruikt als retoriek voor oorlog, zonder progressieve accumulatie – als indicator te gebruiken.
In plaats daarvan zouden we methoden moeten overwegen en nastreven om duurzame vrede, goed bestuur, economische welvaart en risicobeheer vatbaar te maken voor progressieve accumulatie.
Dit betekent niet dat we indicatoren moeten creëren om de mate van deze aspecten te meten en te beheren.
Het betekent het accumuleren van de kennis en technologie om deze doelen te bereiken. En deze kennis en technologie zullen, indien gebruikt door andere naties, nog voordeliger functioneren.
Om deze reden wordt de accumulatie van dergelijke kennis en technologie een progressieve accumulatie.
Omgekeerd bezitten de kennis en technologie die worden nagestreefd in het nationale belang deze kwaliteit niet. Dit komt omdat als andere naties ze gebruiken, de eigen natie benadeeld wordt.
Met andere woorden, kennis en technologie voor nationaal belang kunnen niet progressief geaccumuleerd worden.
Dit overwegende, kan het nastreven van nationaal belang feitelijk schadelijk zijn voor het langetermijnoverleven en de welvaart van een natie. Natuurlijk zullen er op korte termijn situaties zijn waarin beslissingen moeten worden genomen op basis van nationaal belang als realiteit.
Een langetermijnstrategie voor nationaal belang is echter op zijn minst een illusie en een irrationeel idee. Op de lange termijn is een strategie om overleving en welvaart te verzekeren door progressieve accumulatie rationeel.
Nationaal belang is als het gijzelen van het langetermijnoverleven en de welvaart van een natie.
Het lijkt op het fenomeen dat bekendstaat als het Stockholmsyndroom, waarbij een gijzelaar psychologisch zijn ontvoerder verdedigt om te overleven.
Het lijkt erop dat we soms in zo'n staat van psychologische gevangenschap kunnen vervallen door onszelf ervan te overtuigen dat er geen andere uitweg is.
Natuurlijke Wiskunde
Deze analyse is niet slechts een argument om wereldvrede te bevestigen of om tegengestelde standpunten te weerleggen.
Het is een objectief logisch model, vergelijkbaar met wiskunde. Daarom beweert het niet dat wereldvrede in alle situaties rationeel is. Op de korte termijn erkent het dat concepten als nationaal belang in veel contexten nuttig kunnen zijn.
Dit komt omdat het effect van cumulatieve verschillen groter wordt over langere perioden, maar kleiner is op de korte termijn.
Aan de andere kant zal er op de lange termijn onvermijdelijk een punt komen waarop het concept van nationaal belang irrationeel wordt. Dit is een wiskundig feit gebaseerd op logica.
Hoewel het uitdagend kan zijn om dit in formele wiskundige notatie uit te drukken, blijft de kracht van de logische structuur ongewijzigd, zelfs als het niet formeel kan worden uitgedrukt.
Ik noem de uitdrukking van zulke wiskundig sterke logica in natuurlijke taal natuurlijke wiskunde.
Het voorgaande voorbeeld is krachtig omdat het berust op een structuur die gebaseerd is op deze natuurlijke wiskunde.
Door zulke intellectuele kristallen met wiskundige structuren te ontdekken, kunnen we logisch verklaren wat we intuïtief als correct ervaren.
Conclusie
Natuurlijk is intuïtie niet altijd correct.
Echter, de gedachte dat intuïtie inherent gevoelig is voor fouten of irrationeel, misinterpreteert de ware aard ervan.
Waar intuïtie botst met bestaande logische verklaringen, is de kans groot dat intellectuele kristallen sluimeren.
Door de wiskundige structuren die intuïtieve evaluaties kunnen uitdrukken, middels verbale logica te onthullen, graven we deze kristallen op.
Indien succesvol, kunnen we argumenten presenteren die niet alleen intuïtief aantrekkelijk zijn, maar ook logisch rationeel.
En dat zal inderdaad een stap voorwaarts zijn in onze intellectuele vooruitgang, waardoor we ons kunnen ontwikkelen.