Soms voelen we instinctief aan dat iets juist is, maar hebben we moeite om het logisch en coherent te verwoorden.
In zulke gevallen zijn we gedwongen het direct uit te drukken met intuïtieve taal. Hoewel dit kan resoneren met degenen die dezelfde intuïtie sterk delen, overtuigt het niet degenen die sceptisch zijn of tegengestelde standpunten hebben.
Dan rest ons niets anders dan te proberen het logisch en systematisch uit te leggen. Als we opgeven, zouden we de andere partij moeten negeren of sceptici van de discussie moeten uitsluiten. Vanuit maatschappelijk oogpunt zou dit kunnen leiden tot verdeeldheid en een vorm van sociaal geweld.
Bovendien is het probleem hier dat als iets intuïtief juist aanvoelt maar niet verbaal kan worden uitgelegd, het risico loopt te worden bestempeld als subjectief, willekeurig of idealistisch in een fantasievolle zin. Als het onzekerheid betreft, kan het worden bestempeld als optimistisch of pessimistisch.
Aan de andere kant zijn er gevallen waarin sceptici of degenen met tegengestelde standpunten hun mening logisch verbaal kunnen uitleggen. Dit benadeelt de intuïtieve kant nog meer. Als ze met de bovengenoemde termen worden bestempeld, zal elke derde partij die de discussie observeert het waarnemen als een zwakke, bestempelde mening versus een sterke, logische mening.
Dit wordt versterkt door de vooringenomenheid van het aannemen van een kloof tussen intuïtie en logica – een diepgeworteld geloof dat logica altijd correct is en intuïtie onbetrouwbaar.
Echter, zaken die intuïtief als correct worden ervaren, zouden in de meeste gevallen ook logisch verklaarbaar moeten zijn. Intuïtie en logica zijn niet tegenstrijdig. Het betekent slechts dat we nog geen manier hebben gevonden om ze te verbinden.
De reden waarom tegengestelde standpunten logisch kunnen worden uitgelegd, is vaak te wijten aan verschillen in onderliggende aannames, doelstellingen of hypothesen met betrekking tot onzekerheid. Daarom is het logisch uitleggen van iets dat intuïtief juist aanvoelt onder verschillende aannames, doelstellingen en hypothesen geen tegenspraak.
Zodra beide meningen logisch kunnen worden uitgelegd, kan de focus van de discussie verschuiven naar wat te doen met de aannames, doelstellingen en hypothesen. Dit stelt derde partijen die de discussie observeren in staat hun wil uit te drukken op basis van hun instemming met de aannames, doelstellingen en hypothesen, in plaats van te worden beïnvloed door etiketten of de waargenomen kracht van de argumenten.
Wat we moeten ontdekken om logisch in woorden uit te leggen wat we intuïtief correct vinden, is wat ik intellectuele kristallisatie noem.
De psychologische gevangenschap van nationaal belang
Hier wil ik een voorbeeld van intellectuele kristallisatie presenteren: een logische verklaring betreffende het ideaal van wereldvrede en het tegenargument van nationaal belang.
Wereldvrede is over het algemeen intuïtief wenselijk, maar in het licht van het realisme van nationaal belang in de feitelijke internationale samenleving, wordt het vaak afgedaan als een onbereikbaar ideaal.
Eenvoudig gezegd verwijst nationaal belang naar een situatie die voordelig is voor het voortbestaan en de welvaart van een land.
Gegeven twee opties, vormt het kiezen van degene die het grootste voordeel biedt, een beslissing die strookt met het nationaal belang.
Maar wanneer we zeggen dat een bepaalde optie voordelig is voor het voortbestaan of de welvaart van een land, op welk tijdstip verwijst dit voordeel dan?
Historisch gezien heeft het verliezen van een bepaalde oorlog soms geleid tot het langetermijnoverleven van een land.
Omgekeerd zou de welvaart van een land in sommige gevallen ook uiteindelijk tot de ondergang ervan kunnen leiden.
Dit impliceert de onvoorspelbaarheid van nationaal belang.
Bovendien wordt de term "nationaal belang" vaak gebruikt door degenen die besluitvorming willen sturen in de richting van militaire expansie of hardline beleid tegenover andere naties.
Gezien de onvoorspelbaarheid van nationaal belang, moet worden gezegd dat het een retoriek is die wordt gebruikt om beslissingen voor oorlog af te dwingen – een zeer onzekere keuze die mensen doorgaans niet vrijwillig zouden maken.
En als men werkelijk het langetermijnoverleven en de welvaart van een land wenst, is focus op "nationaal belang" als indicator zinloos.
Waarop moet worden gefocust, zijn permanente vrede, bestuur, economische welvaart en risicomanagement.
Als permanente vrede wordt bereikt, het binnenlands bestuur naar behoren functioneert, de economie voldoende welvarend is en onzekerheden tot een beheersbaar niveau kunnen worden gecontroleerd, dan kan een land gemakkelijk overleven en welvaart bereiken.
Bovendien is het nastreven van nationaal belang niet iets dat progressief accumuleert. Het is speculatief: het neemt toe bij succes, en neemt af bij mislukking.
Daarom is het niet rationeel om nationaal belang – dat onvoorspelbaar is, wordt gebruikt als retoriek voor oorlog, en geen progressieve accumulatie kent – als indicator te gebruiken.
In plaats daarvan moeten we methoden overwegen om permanente vrede, bestuur, economische welvaart en risicomanagement progressief accumuleerbaar te maken, en die methoden nastreven.
Dit betekent niet dat er indicatoren moeten worden gecreëerd om de mate van deze zaken te meten en te beheren.
Het betekent dat we kennis en technologieën moeten accumuleren om ze te bereiken. En als andere landen deze kennis en technologie benutten, zal het nog voordeliger functioneren.
Aldus wordt de accumulatie van deze kennis en technologie een progressieve accumulatie.
Daarentegen bezitten kennis en technologie gericht op het nastreven van nationaal belang deze aard niet. Dit komt omdat als andere landen ze benutten, het eigen land benadeeld wordt.
Met andere woorden, kennis en technologie voor nationaal belang kunnen niet progressief worden geaccumuleerd.
Op deze manier beschouwd, blijkt het nastreven van nationaal belang feitelijk nadelig te zijn voor het langetermijnoverleven en de welvaart van een land. Natuurlijk kunnen er situaties zijn waarin kortetermijnrealiteiten beslissingen op basis van nationaal belang afdwingen.
Echter, op zijn minst is een langetermijnstrategie voor nationaal belang een illusie en een irrationeel idee. Op de lange termijn is een strategie van het waarborgen van overleving en welvaart door progressieve accumulatie rationeel.
Nationaal belang is als het gijzelen van het langetermijnoverleven en de welvaart van een land.
Het lijkt op het fenomeen dat bekendstaat als het Stockholmsyndroom, waarbij een gijzelaar zijn ontvoerder psychologisch verdedigt om te overleven.
Het lijkt erop dat we in zo'n staat van psychologische gevangenschap kunnen raken door onszelf ervan te overtuigen dat er geen andere uitweg is.
Natuurlijke Wiskunde
Deze analyse is niet slechts een manier van denken om wereldvrede te bevestigen of een juist argument om tegengestelde standpunten te weerleggen.
Het is een objectief logisch model, vergelijkbaar met wiskunde. Daarom beweert het niet dat wereldvrede in alle situaties rationeel is. Op korte termijn erkent het dat een concept als nationaal belang in veel contexten nuttig is.
Dit komt omdat het effect van cumulatieve verschillen groter wordt over langere perioden, maar kleiner is op korte termijn.
Aan de andere kant zal er op de lange termijn altijd een punt komen waarop het concept van nationaal belang onvermijdelijk irrationeel wordt. Dat is een wiskundig feit gebaseerd op logica.
Er zijn uitdagingen om dit formeel in wiskundige termen uit te drukken. Echter, zelfs als het niet formeel kan worden uitgedrukt, blijft de sterkte van de logische structuur onveranderd.
Ik noem de uitdrukking van een dergelijke wiskundig robuuste logica in natuurlijke taal "natuurlijke wiskunde".
Het vorige voorbeeld is juist krachtig omdat het discussieert binnen een structuur die gebaseerd is op deze natuurlijke wiskunde.
Op deze manier kunnen we, door intellectuele kristallisaties met wiskundige structuren te ontdekken, logisch verklaren wat we intuïtief correct vinden.
Conclusie
Natuurlijk is intuïtie niet altijd correct.
Echter, het idee dat intuïtie inherent feilbaar of irrationeel is, misinterpreteert de ware aard ervan.
Waar intuïtie en bestaande logische verklaringen botsen, is de kans groot dat er een intellectuele kristallisatie sluimert.
En door de wiskundige structuren te onthullen die intuïtieve evaluaties kunnen uitdrukken via logisch redeneren met behulp van taal, graven we deze kristallisatie op.
Als dit lukt, kunnen we meningen presenteren die niet alleen intuïtief aansprekend zijn, maar ook logisch rationeel.
En dat, inderdaad, wordt een stap in onze intellectuele vooruitgang, waardoor we vooruit kunnen bewegen.