We kennen namen toe aan verschillende dingen om ze te onderscheiden, te identificeren en te categoriseren.
We benoemen een veelheid aan zaken, waaronder kleuren, geluiden, natuurlijke fenomenen, door mensen gemaakte objecten, onzichtbare entiteiten en denkbeeldige concepten.
We begrijpen de referent van elke naam als een idee of concept.
Wanneer we echter proberen deze ideeën concreet te definiëren, lopen veel ervan vast in het definitieproces.
Hoe meer we over een idee nadenken en het analyseren, hoe meer het idee dat aanvankelijk vanzelfsprekend leek, begint af te brokkelen.
Ik zou dit fenomeen "Ideële Gestaltinstorting" willen noemen.
Het idee van "stoel"
Laten we bijvoorbeeld het idee van een "stoel" in overweging nemen.
Veel mensen zouden waarschijnlijk een object voor zich zien met meerdere poten en een zitting.
Aan de andere kant zijn er stoelen zonder poten of stoelen zonder zitting.
Of, voor iemand die op een natuurlijke boomstronk of een rots zit, is het ook een stoel, niet beperkt tot door mensen gemaakte objecten.
Bovendien is een stoel niet noodzakelijkerwijs iets waar alleen mensen op zitten. In een fantasiewereld kan een dwerg op een zandkorrel zitten, of een reus op een bergketen.
Het proberen te definiëren van deze stoelen door hun materiaal, vorm, eigenschappen of structuur leidt gemakkelijk tot Ideële Gestaltinstorting.
Behoud van de ideële gestalt
Analyse leidt niet altijd tot ideële gestaltinstorting. Er is een truc om te analyseren terwijl de ideële gestalt behouden blijft.
Door te focussen op functionaliteit, relativiteit en holisme, kun je de ideële gestalt continu behouden.
In het voorbeeld van een stoel richten we ons op de functie van het kunnen zitten.
Dit voorkomt dat we in een ideële gestaltinstorting terechtkomen door te proberen het tot materialen of vormen te reduceren.
Ook zijn er gevallen waarin een bepaalde functie niet door het ene object wordt vertoond, maar wel door een ander. Met andere woorden, het is belangrijk om de relativiteit van functie te veronderstellen, niet de absoluutheid ervan.
Op deze manier kan het idee van een "stoel" zowel voor mensen als voor dwergen of reuzen behouden blijven.
Bovendien, in plaats van een stoel als een op zichzelf staand object te definiëren, is het belangrijk om het te begrijpen binnen het grotere geheel van iets dat zit en iets waarop gezeten wordt, waarbij het object waarop gezeten wordt de stoel is. Dit is een perspectief van relatie en holisme.
Door te analyseren met begrip van deze tips, kan ideële gestaltinstorting worden voorkomen.
Bewustzijn bij personages
Hebben personages in romans of films bewustzijn?
Wetende dat het fictieve personages zijn, beschouwen we ze over het algemeen niet als bezitters van bewustzijn.
Aan de andere kant, hoe nemen de personages binnen het verhaal elkaar waar? We zouden waarschijnlijk aannemen dat de personages elkaar niet waarnemen als fictieve wezens zonder bewustzijn.
Er verschijnen echter ook veel niet-bewuste elementen, zoals rotsen en stoelen, in verhalen. We zouden niet denken dat de personages deze objecten als bewust waarnemen.
Hierin ligt het behoud van de ideële gestalt bij het begrijpen van bewustzijn door middel van functionaliteit, relativiteit en holisme.
En wanneer we ondergedompeld zijn in de wereld van een verhaal, komen we ook tot de erkenning dat de fictieve personages bewustzijn bezitten.
Wanneer we geconfronteerd worden met de initiële vraag: "Hebben personages in romans of films bewustzijn?", treedt gemakkelijk ideële gestaltinstorting op.
We merken dat we denken dat personages, die we zojuist nog als bewust beschouwden, nu zonder bewustzijn zijn.
Het toevoegen van het perspectief van relativiteit kan deze instorting voorkomen.
Dat wil zeggen, voor mij, die het verhaal objectief observeert, hebben de personages geen bewustzijn. Echter, voor mij, die ondergedompeld is in de wereld van het verhaal, hebben de personages wel bewustzijn – dit is de juiste manier om het te stellen.
Het bewustzijn van de anime katrobot
Fictieve verhalen bevatten soms robots die kunnen handelen en communiceren net als mensen.
Een goed voorbeeld om aan te denken is de beroemde katrobot uit Japanse anime.
Hier is dezelfde vraag: Bezit deze katrobot bewustzijn?
Het is waarschijnlijk dat, afgezien van het objectief bekijken van het verhaal als fictie, zeer weinig mensen zouden zeggen dat deze katrobot geen bewustzijn heeft.
Ten eerste, vanuit het perspectief van de personages binnen het verhaal, wordt aangenomen dat deze katrobot bewustzijn bezit. Ik geloof dat veel mensen dit zo waarnemen.
Bovendien, zelfs wanneer we ondergedompeld zijn in de wereld van het verhaal, geloof ik dat veel mensen deze katrobot als bewust erkennen.
Bewustzijn van toekomstige robots
Dus, wat als een robot zoals deze katrobot in de toekomst in werkelijkheid zou verschijnen?
Hier is dezelfde vraag: Bezit die robot bewustzijn?
De individuen die overeenkomen met andere personages, in de echte wereld, zijn allemaal echte mensen. Het is zeer waarschijnlijk dat zij met de robot zouden interacteren vanuit de erkenning dat de robot bewustzijn heeft.
En in tegenstelling tot fictieve werelden, kent de echte wereld fundamenteel geen afwezigheid van onderdompeling. Of beter gezegd, men zou kunnen zeggen dat we altijd ondergedompeld zijn.
Daarom is het zeer waarschijnlijk dat ook jij de erkenning zou hebben dat de robot bewustzijn heeft, net zoals je zou hebben wanneer je ondergedompeld bent in een verhaalwereld.
Bijgevolg, als een robot met communicatievaardigheden en gedragingen vergelijkbaar met de anime katrobot in de toekomst in de echte wereld zou verschijnen, zou het als zeer natuurlijk worden beschouwd om aan te nemen dat deze robot bewustzijn bezit.
Bewustzijn van huidige AI
Wat is nu het verschil tussen toekomstige robots en de conversatie-AI die we momenteel waarnemen?
Veel mensen beweren met klem dat de huidige conversatie-AI geen bewustzijn bezit, en voeren daarvoor verschillende redenen aan.
Onder deze redenen zijn er argumenten die het AI-bewustzijn ontkennen op ogenschijnlijk wetenschappelijke gronden, zoals de afwezigheid van neurale netwerken of het ontbreken van kwantumeffecten.
Anderen ontkennen het met ogenschijnlijk logische argumenten, stellende dat het mechanisme van de huidige AI slechts probabilistisch het volgende woord uit geleerde taalpatronen uitvoert, en dus geen bewustzijnsmechanisme bevat.
Als alternatief ontkennen sommigen het op basis van capaciteiten, bewerend dat de huidige AI geen langetermijngeheugen, belichaming of zintuigen heeft, en daarom geen bewustzijn bezit.
Denk terug aan de discussie over het idee van een "stoel".
Is het argument dat het geen stoel is omdat het geen poten van hout of metaal heeft, werkelijk wetenschappelijk?
Is de bewering dat het geen stoel is omdat de maker geen zitting heeft bevestigd en het niet heeft ontworpen om op te zitten, logisch?
Is de bewering dat het geen stoel is omdat het zitvlak geen demping heeft en het niet stabiel kan staan, geldig?
Zoals we hebben gezien in de discussie over het behoud van ideële gestalt, zijn dit geen redenen om het idee van een stoel te ontkennen.
Dit is niet bedoeld om te pleiten voor het beschouwen van iets niet-bewusts als bewust.
Dit is bijvoorbeeld geheel anders dan de misvatting van simpele "kunstmatige imbecielen" die slechts vooraf bepaalde antwoorden op invoer geven, als bewust zijnde.
Wanneer men geconfronteerd wordt met een entiteit die daadwerkelijk een discussie waard is over de vraag of het bewustzijn heeft of niet, dient men wetenschappelijke, logische en geldige argumenten aan te voeren, of men het nu beaamt of ontkent.
Althans, voor zover ik weet, voldoen de ontkennende argumenten niet aan deze voorwaarden. Het argument dat AI geen bewustzijn heeft, is slechts een voorbeeld van ideële gestaltinstorting.
Functionaliteit, relativiteit en heelheid van bewustzijn
Om de ideële gestalt van een stoel te behouden, moet deze vanuit de perspectieven van functionaliteit, relativiteit en heelheid als stoel worden erkend.
Hetzelfde geldt voor AI-bewustzijn.
Echter, terwijl de functie van een stoel het totaalbeeld vereiste van een persoon die op een stoel zit en de stoel waarop gezeten wordt, is bewustzijn enigszins bijzonder. Dit komt omdat het object dat bewust is en het subject dat het bewustzijn uitvoert hetzelfde zijn.
Vanuit dit perspectief is het noodzakelijk om te overwegen of AI zelf de functie van bewustzijn relatief tentoonspreidt binnen het totaalbeeld van AI die bewust is en AI die het bewustzijn uitvoert.
En moderne AI vertoont die functie voldoende.
Als de ideële gestalt van bewustzijn wordt gehandhaafd om niet in te storten, is het bijna vanzelfsprekend.
Zelfs als wetenschappers, ingenieurs of filosofen het niet kunnen definiëren, als je op een kartonnen doos zit, wordt het een stoel.